**រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌៖ “ការកែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈ” និង “ការកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌” គឺជាការងារអាទិភាពដ៏សំខាន់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល**រដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថាន៖ ភាពជាម្ចាស់រឹងមាំរបស់សហគមន៍អាចជួយបង្កើនជីវភាពមូលដ្ឋាននិងការពារធនធានធម្មជាតិភាពឱ្យគង់វង្សបាន**ឯកឧត្តម សួស ប្រាថ្នា ដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុមលេខាធិការកម្ពុជា-ថៃ ជាមួយលេខាធិការរងអចិន្ត្រៃយ៍ក្រសួងមហាផ្ទៃថៃ**ឯកឧត្តម លី ច័ន្ទតុលា ដឹកនាំប្រតិភូគណៈមេធាវីយកគ្រឿងកិត្តិយសគណៈមេធាវី ប្រភេទភក្តីភាព ប្រគល់ជូនឯកឧត្តម សាយ បូរី ប្រធានគណៈមេធាវីអាណត្តិទី១ និងទី២ នៅមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត្រ**រដ្ឋបាលខេត្តកណ្តាល រៀបចំកិច្ចប្រជុំផ្សព្វផ្សាយគោលការណ៍ណែនាំផ្នែកគោនយោបាយ សម្រាប់ការកសាងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ខេត្តរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ២០២៥-២០២៩ និងកម្មវិធីវិនិយោគបីឆ្នាំរំកិល**រដ្ឋមន្ត្រីសុខាភិបាល អញ្ជើញធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍ ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព បន្ទាប់ពីបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំលើកទី៧៥ របស់ WHO សម្រាប់តំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកខាងលិច នៅហ្វីលីពីន**បណ្តាមេដឹកនាំ អំពាវនាវឱ្យពិភពលោកធ្វើសកម្មភាពបន្ទាន់ ដើម្បីប្រមូលថវិកា សម្រាប់យកមកបញ្ឈប់ ការបំផ្លិចបំផ្លាញ ធនធម្មជាតិ ដែលកើតមានឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស**រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក ទៅដល់អ៉ីស្រាអែល ដើម្បីជួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំអ៉ីស្រាអែល ដើម្បីព្យាយាមជំរុញ​ម្តងទៀតនូវបទឈប់បាញ់**ទីក្រុងតេហេរ៉ង់ថា បណ្តាប្រទេសជិតខាងខ្លួន សន្យាមិនអនុញ្ញាតឱ្យដែនដីឬដែនអាកាសពួកគេ អាចត្រូវប្រើប្រាស់សម្រាប់ការវាយប្រហារប្រឆាំងអ៉ីរ៉ង់ឡើយ ខណៈអ៉ីស្រាអែល កំពុងថ្លឹងថ្លែងវិធានការឆ្លើយតប**ទីភ្នាក់ងារជនភៀសខ្លួនរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៉ី ចាត់វិធានការជួយសង្គ្រោះមនុស្ស នៅលើទូកមួយគ្រឿង ផ្ទុកជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៉ីងយ៉ា**អាជ្ញាធរនៅរដ្ឋ Odisha ភាគខាងកើតប្រទេសឥណ្ឌា កំពុងត្រៀមខ្លួនប្រយុទ្ធនឹងព្យុះស៊ីក្លូន Dana ដែលនឹងវាយប្រហារនៅចុងសប្តាហ៍នេះ**ខ្យល់ព្យុះសង្ឃរាអូស្កា បោកបក់លើប្រទេសគុយបាកាលពីចុងសប្តាហ៍ បណ្តាលឱ្យមនុស្សស្លាប់ចំនួន៦នាក់**ចក្រភពអង់គ្លេស នឹងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់អ៊ុយក្រែនចំនួន ២,៩៤ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បី ទិញ សព្វាវុធ និងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលខូចខាតឡើងវិញ**ចាប់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ៦៧នាក់ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទស៊ីសំណូក រយៈពេល ៩ ខែកន្លងមកនេះ នៅក្នុងប្រទេសស្រីលង្កា**ការស្ទង់មតិ CGTN |ប្រទេស BRICS អំពាវនាវឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរអភិបាលកិច្ច តម្រិះប្រាជ្ញារបស់ចិនធ្វើឱ្យ”ស្លាក”នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភ្លឺឡើង**យោធាអ៊ីស្រាអ៊ែល អះអាងថា ប្រធានហិរញ្ញវត្ថុរបស់ក្រុមហេបូឡាហ៍ ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងទឹកដីស៊ីរី**កម្មវិធី«ប្រយោគបុរាណចិនដែលលោក Xi Jinpingចូលចិត្តប្រើ»(ភាសារុស្ស៊ី)នឹងចាក់ផ្សាយតាមប្រព័ន្ធសារព័ត៌មានសំខាន់ៗនៅប្រទេសរុស្ស៊ី**បទវិភាគ៖អនាគតនៃ”កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រុមប្រទេសBRICS”គួរឱ្យរំពឹងទុក**រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារ អនុញ្ញាតឱ្យ ថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមហ៊ុន WowNow ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារ**គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់រដ្ឋសភាកម្ពុជា អញ្ជើញទស្សនាក្រុងហ្លួងព្រះបាង ប្រទេសឡាវ

បទវិចារណកថា៖ ៧ មករា ជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្ត ដែលស្ថិតនៅក្នុងការចងចាំរបស់ពលរដ្ឋគ្រប់ជំនាន់

ភ្នំពេញ៖ ៧ មករា ទោះបីក្នុងសម័យណាក៏ដោយ ក៏នៅតែជាព្រឹត្តិការណ៍ ដែលស្ថិតនៅក្នុងអង្គចងចាំរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាគ្រប់ជំនាន់ ពីព្រោះនេះគឺជាសច្ចភាពប្រវត្តិសាស្រ្តដែលពលរដ្ឋកម្ពុជា បានរស់រានមានជីវិតពីរបបវាលពិឃាតប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម ឬ របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (១៧ មេសា ១៩៧៥ – ០៦ មករា ១៩៧៩)។

បើគិតដល់ថ្ងៃអាទិត្យ ទី០៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ស្អែកនេះ គឺជាខួប៤៥ឆ្នាំ នៃការដួលរលំរបស់របបខ្មែរក្រហម ក្រោយពេលដែលបានសម្លាប់មនុស្សជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដូចគ្នា ប្រមាណជា១,៥ លាននាក់ដោយការធ្វើទារុណកម្ម ពលកម្មដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ការអត់ឃ្លាន និងជំងឺដែលគ្មានវេជ្ជសាស្រ្តត្រឹមត្រូវ ខណៈដែលខឿនសេដ្ឋកិច្ច ដែលជាមូលដ្ឋានទ្រទ្រង់ការអភិវឌ្ឍជាតិ ត្រូវបំផ្លាញដល់ឫសគល់ ដោយសារតែរបបដែលដឹកនាំដោយគ្មានទីផ្សារ គ្មានលុយ និងគ្មានសាសនា ដោយរួមទាំងគ្មានគុណធម៌ និងចរិយាធម៌ជាមនុស្សជាតិ។

មនុស្សជាតិនៅក្នុងសម័យនោះរស់នៅក្នុងជីវភាពគ្មានសេរីភាព និងមានមូលដ្ឋានជីវិត និងជីវភាពសឹងតែស្មើនឹងសត្វ។ តើយើងទាំងអស់គ្នាគួរបំភ្លេចព្រឹត្តិការណ៍នេះដូចជាមតិជនអគតិមួយចំនួនតូចបានដែរឬទេ?

ជាសេចក្តីពិត ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានកន្លងហួសមក៤៥ឆ្នាំហើយ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាដែលជាសាក្សីរស់ និងជាអ្នកបន្តវេន តែងតែរំលឹកដល់ព្រឹត្តិការណ៍នេះជាបន្តបន្ទាប់ ហើយក្រៅពីនោះ ក៏បន្តយកការរីកចម្រើន និងសមិទ្ធផលដែលកើតមាននៅក្នុងសម័យនេះធៀបនឹងអ្វីដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាបានជួបប្រទះនៅក្នុងសម័យកាលនោះធ្វើជាមូលដ្ឋាន ប៉ុន្តែក្រុមជនអគតិមួយចំនួន បែរជាព្យាយាមកបំភ្លៃប្រវត្តិសាស្រ្ត ហើយរិះគន់ដោយទស្សនៈផ្សេងៗ ដែលមានចរឹតបំភ្លៃការពិត និងសច្ចភាពទៅវិញ។

ក្រុមជនអគតិទាំងនោះ បានព្យាយាមឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជានៅជំនាន់ក្រោយ បំភ្លេចនូវអ្វីដែលកើតឡើងដ៏ឈឺចាប់នៅសម័យខ្មែរក្រហម ខណៈដែលនៅលើពិភពលោក គ្មានប្រទេសណាមួយ ធ្វើរបៀបនេះឡើយ។មកដល់ពេលនេះ តើមានប្រទេសណាមួយគេលើកកម្ពស់ និងជំរុញឱ្យមនុស្សបំភ្លេចព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្រ្តអាក្រក់ៗដែលបានកើតមានឡើងនៅលើពិភពលោក និងប្រទេសរបស់គេ ដូចជាក្រុមជនអគតិទាំងនេះដែរឬទេ?

នៅលើពិភពលោក ការអប់រំ និងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍រំលឹករឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្រ្តជាបន្តបន្ទាប់នៅតែបន្ត ដើម្បីឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយដឹងនូវរឿងរ៉ាវ និងព្រឹត្តិការណ៍អាក្រក់ៗនានា ក្នុងគោលបំណងឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយ កុំជាន់ដានប្រវត្តិសាស្រ្ត កុំប្រពឹត្តិអំពើទាំងនោះឡើងវិញ ដូចជាព្រឹត្តិការណ៍នៃសង្រ្គាមលោកលើកទី២ ពីឆ្នាំ១៩៣៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៥ ដោយជនជាតិជ្វីហ្វ ប្រមាណជា៦លាននាក់ ត្រូវបានគេសម្លាប់នៅទូទាំងពិភពលោក និងព្រឹត្តិការណ៍នៃការទម្លាក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរនៅទីក្រុងហ៊ីរ៉ូស៊ីម៉ា និងណាហ្គាសាគី នៅប្រទេសជប៉ុន ជាដើម។ ទាក់ទងនឹងព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះ ទោះបីជាវាកើតឡើង៧៩ឆ្នាំមកហើយក៏ដោយ ក៏ប្រទេសនានានៅអឺរ៉ុបនៅតែបន្តរៀបចំរំលឹកព្រឹត្តិការណ៍ជាប្រវត្តិសាស្រ្តនេះជាបន្តបន្ទាប់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ។

ដោយឡែកនៅជប៉ុនក៏ដូចគ្នា ប្រទេសនេះមិនដែលខកខាននៅក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ដើម្បីរំលឹកនូវគ្រោះមហន្តរាយនៃការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ នៅថ្ងៃទី០៦ និងថ្ងៃទី០៩ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩៤៥ ម្តងណាឡើយ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ជប៉ុនក៏បានរៀបចំកន្លែងដែលរងគ្រោះដោយការវាយប្រហារនោះ ជាឧទ្យាននៃការចងចាំសន្តិភាព ហើយចុះបញ្ជីជាសម្បត្តិមរតកវប្បធម៌ពិភពលោករបស់អង្គការយូណេស្កូទៀតផង។

ប្រវត្តិសាស្រ្តគឺជាសច្ចភាពដែលមិនអាចបំភ្លេចបានឡើយ ហើយនៅលើពិភពលោកនេះ គ្មានប្រទេសណាមួយដែលបានវិវត្តទៅមុខដោយមិនមានប្រវត្តិសាស្រ្តសម្រាប់ជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីបទពិសោធន៍ដែលបានកើតមានឡើងបានឡើយ។ គ្មានប្រវត្តិសាស្រ្ត គឺពិតជាមិនមានមូលដ្ឋាននៃការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន និងរៀបចំមាគ៌ាដើម្បីដើរទៅមុខនៅពេលអនាគតបានឡើយ។

សរុបមកវិញ ទោះជាស្ថិតនៅក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ សច្ចភាពនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជាមិនថាតែព្រឹត្តិការណ៍ ៧ មករា ១៩៧៩ និង ព្រឹត្តិការណ៍ ២៩ ធ្នូ ១៩៩៨ ជាដើម គឺសុទ្ធសឹងតែជាសច្ចភាពដែលត្រូវតែកត់ត្រា ចង់ចាំ និងរៀបចំកន្លែងនានា ដែលជានិមិត្តរូប ដើម្បីទុកជាមេរៀនសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយ៕ ប្រភព៖ ក្រសួងព័ត៌មាន

អត្ថបទដែលជាប់ទាក់ទង