មហាអំណាចពិភពលោក សម្រុកធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅអាស៊ី ប៉ុន្តែសមយុទ្ធចិនតិចជាងរបស់អាមេរិក
សិង្ហបុរី៖ ការសិក្សាថ្មីមួយបានរកឃើញថា សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងចិនបានបង្កើនទំហំសមយុទ្ធយោធានៅទូទាំងអាស៊ី ចំពេលមានភាពតានតឹងក្នុងតំបន់កើនឡើងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ខណៈសមយុទ្ធរបស់រដ្ឋធានីប៉េកាំងមានទំហំតូចជាង។
នៅក្នុងការស្ទង់មតិនៃសមយុទ្ធយោធានៅក្នុងតំបន់អាស៊ីចន្លោះឆ្នាំ២០០៣ និងឆ្នាំ២០២២ វិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិនៃការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រដែលមានមូលដ្ឋាននៅរដ្ឋធានីឡុងដ៍បានរកឃើញថា សមយុទ្ធកំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ ដែលជំរុញដោយផ្នែកដោយកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិក និងចិនដើម្បីសាកល្បងសមត្ថភាព និងជំរុញការទូតជាយុទ្ធសាស្ត្រ។ ការសិក្សារបស់វិទ្យាស្ថានអន្តរជាតិសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ IISS ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃសុក្រទី ៣១ ខែឧសភា បានបង្ហាញថាសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានធ្វើសមយុទ្ធចំនួន ១១១៣លើក ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្តាប្រទេសនៅអាស៊ី ធៀបនឹង ១៣០លើក ដែលធ្វើឡើងដោយប្រទេសចិន។ យោធាអាម៉េរិកនៅទីបំផុតអាចនឹងបាត់បង់ឥទ្ធិពលលើប្រទេសចិននៅក្នុងតំបន់ ការសិក្សានេះលើកឡើងថា ប្រទេសចិនត្រូវបានប្រឈមដោយកង្វះបទពិសោធប្រយុទ្ធ ហើយថាសមយុទ្ធរបស់ខ្លួននៅតែមិនទាន់មានការអភិវឌ្ឍ និងហួសកម្រិតសម្រាប់ភាពអាសន្នក្នុងតំបន់។ ការសិក្សានេះបានកត់សម្គាល់ថា សហរដ្ឋអាម៉េរិកនឹងព្យាយាមរក្សាការនាំមុខរបស់ខ្លួនតាមរយៈការធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាច្រើនជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ស្ទើរតែទាំងអស់។ ចិននឹងព្យាយាមបង្រួមគម្លាតដោយធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងសមយុទ្ធរបស់ខ្លួនកាន់តែស៊ីជម្រៅជាមួយដៃគូក្នុងតំបន់។
ការដាក់ពង្រាយយោធានៅទូទាំងតំបន់បានកើនឡើងជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ចំពេលមានភាពតានតឹងលើកោះតៃវ៉ាន់ ដែលចិនអះអាងថាជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួន និងជម្លោះទឹកដីនៅក្នុងផ្លូវទឹកពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់នៃសមុទ្រចិនខាងកើត និងខាងត្បូង។ អ្នកការទូត និងអ្នកវិភាគបញ្ចេញមតិថា ពួកគេកំពុងឃ្លាំមើលនិន្នាការនេះយ៉ាងដិតដល់ ដោយអ្នកខ្លះកត់សម្គាល់ថា សមយុទ្ធបម្រើគោលបំណងជាច្រើន ការលើកកម្ពស់សេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍នៅក្នុងដែនទឹកដែលមានជម្លោះ ផ្តល់សញ្ញាពីការរារាំង និងការធានាឡើងវិញ និងការកែលម្អការទូត។ អនុព័ន្ធយោធាបីនាក់ ដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានឱ្យដឹងថា សមយុទ្ធនេះក៏បង្កើតឱកាសដើម្បីស៊ើបអង្កេតសមត្ថភាព និងការទំនាក់ទំនងរបស់គូប្រជែង ដោយទាំងនាវា និងយន្តហោះរបស់អាម៉េរិក និងចិន តែងតែតាមដានគ្នាទៅវិញទៅមក។
មហាយក្សចិន កូរ៉េខាងជើង និងរុស្ស៊ីបានត្អូញត្អែរថា ការកើនឡើងនៃសមយុទ្ធរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត កំពុងជំរុញឱ្យមានភាពតានតឹងនៅក្នុងតំបន់ និងបង្កឱ្យមានការបង្កើនការប្រណាំងប្រជែងអភិវឌ្ឍអាវុធ។ សហរដ្ឋអាម៉េរិកអះអាងថា សមយុទ្ធទាំងនេះត្រូវការដើម្បីកសាងទំនុកចិត្តនិងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវអន្តរប្រតិបត្តិការ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិចិន លោក វូ ឈៀន (Wu Qian) បាននិយាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា គោលដៅរបស់រដ្ឋធានីប៉េកាំងគឺដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពការពាររបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពាន និងបង្កើនទំនុកចិត្តក្នុងតំបន់។ សមយុទ្ធរបស់ចិនជាមួយកងកម្លាំងផ្សេងទៀតជារឿយៗពាក់ព័ន្ធនឹងប្រតិបត្តិការស្របគ្នាជាជាងការធ្វើអន្តរប្រតិបត្តិការ ដែលសហរដ្ឋអាម៉េរិកលើកកម្ពស់ជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្ត និងដៃគូរបស់ខ្លួន។
IISS បានកត់សម្គាល់ពីការយកចិត្តទុកដាក់កាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់ចិនលើមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ដែលអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានព្រមានថា រដ្ឋធានីប៉េកាំងនឹងតស៊ូដើម្បីការពារការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលដ៏សំខាន់របស់ខ្លួននៅក្នុងជម្លោះអាស៊ីបូព៌ា។ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវនេះបានកត់សម្គាល់ពីភាពស្មុគស្មាញនៃសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹកជាមួយប៉ាគីស្ថាននៅសមុទ្រអារ៉ាប់ក្នុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២៣ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងនាវាពិឃាត Type-052D ទំនើបបំផុតរបស់ចិន។
របាយការណ៍បានលើកឡើងថា ការផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់របស់រដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនលើការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសចិនចាប់តាំងពីពាក់កណ្តាលដល់ចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០១០ បានបង្កឱ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរ ហើយប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួនជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តជប៉ុន ហ្វីលីពីន និងអូស្ត្រាលីគឺមានសារសំខាន់ជាង។ ការផ្លាស់ប្ដូរឆ្ពោះទៅរកការធ្វើលំហាត់យោធាញឹកញាប់ និងធំជាងមុនជាមួយដៃគូកាន់តែច្រើនបានធ្វើតាមនិន្នាការពីមុន ប៉ុន្តែតាមគន្លងដ៏ចោតខ្លាំងដែលត្រូវបានកំណត់ថានឹងបន្តកើនឡើងចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤។ អ្នកប្រាជ្ញនៃវិទ្យាស្ថាន ISEAS-Yusof Ishak ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសសិង្ហបុរីលោក អៀន ស្តូរី (Ian Storey) ដែលបានស្ទង់មតិផ្ទាល់ខ្លួនអំពីអន្តរកម្មរបស់ប្រទេសចិនជាមួយយោធានៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បាននិយាយថា ការចូលរួមរបស់រដ្ឋធានីប៉េកាំងបានកើនឡើងនៅឆ្នាំ ២០២៣ ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបន្តកើនឡើង។
