**អ្នកជំនាញ ថារញ្ជួយដីប្រៀបដូចជា «កាំបិតដ៏អស្ចារ្យមួយ កាត់ចូលទៅក្នុងផែនដី»**នាវាទេសចរណ៍ខ្នាតធំ១គ្រឿង ដឹកភ្ញៀវទេសចរ និងនាវិកចម្រុះជាតិសាសន៍ជិត១ពាន់នាក់ ចូលចតនៅខេត្តព្រះសីហនុ**UN ថារបាយការណ៍​ដំបូង​ពី​មី​យ៉ាន់​ម៉ា បង្ហាញ​ពី «​ការ​ខូចខាត​យ៉ាង​សំខាន់​» បន្ទាប់ពីគ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៧រិចទ័រ**អគ្គនាយកធនាគារ ARDB អំពាវនាវឱ្យប្រជាកសិករខ្មែរត្រៀមខ្លួនទប់ទល់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនឹងខិតខំអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មដោយប្រុងប្រយ័ត្ន**មនុមនុស្ស១០នាក់បានស្លាប់​ក្នុង​គ្រោះ​រញ្ជួយ​ដី​ដ៏​ខ្លាំង​នៅ​មី​យ៉ាន់​ម៉ា**ស្ថានទូតរបស់ខ្មែរប្រចាំប្រទេសថៃ កំពុងប្រមូលព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធស្ថានភាពរបស់ពលករខ្មែរដែលកំពុងបម្រើការងារនៅតំបន់ដែលទទួលរងនូវការវាយប្រហារដោយគ្រោះរញ្ជួយដី**គ្រោះរញ្ជួយដីដ៏ខ្លាំងសម្បើមបានវាយប្រហារភាគកណ្តាលប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ខណៈសំណង់អគារជាច្រើនបានបាក់ដួលរលំទីក្រុងម៉ាន់ដាឡេជាទីក្រុងធំទី២របស់ប្រទេសនេះ**ព័ត៌មានបឋម! គិតត្រឹមម៉ោង ៥:០០នាទីល្ងាចនេះ មានអ្នករងរបួសចំនួន ៥០នាក់ អ្នកស្លាប់ចំនួន ៣នាក់ ខណៈមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអំពីការរងគ្រោះរបស់បងប្អូនពលករខ្មែរដោយសារករណីរញ្ជួយដីនេះទេ**អាជ្ញាធរថៃ បញ្ជាក់ថាកម្មករ៤៣នាក់ កំពុងជាប់ក្រោមអគារខ្ពស់ក្នុងទីក្រុងបាងកក ដែលដួលរលំទាំងស្រុង ក្រោយគ្រោះរញ្ជួយដី**ថៃប្រកាសអាសន្នទូទាំងប្រទេស និងអំពាវនាវដល់សាធារណជនឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះគ្រោះរញ្ជួយដីដែលអាចកើតមានឡើងវិញក្នុងរយៈពេល២៤ម៉ោង**គ្រោះរញ្ជួយដីកម្រិត ៧.៧រ៉ិចទ័រ បានវាយប្រហារប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ជាមួយនឹងការរញ្ជួយដីនៅទូទាំងប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសជិតខាង**ក្រសួងការបរទេស ប្រកាសព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធ ករណីការរញ្ជួយដីនៅប្រទេសថៃ និងមីយ៉ាន់មា**ប្រមុខរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា ប្តេជ្ញានឹងរៀបចំការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌**រដ្ឋបាលប្រធានាធិបតីអាមេរិក ប្រកាសផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុថ្មីចំនួន៧៣លានដុល្លារដល់ជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា**ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ច័ន្ទ សុភក្ត្រា ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន**លោក ញ៉ាញ់ ជាបហ៊ង ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន**ឧត្តមសេនីយ៍ទោ សិទ្ធិ ឡោះ ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន**លោកជំទាវ លឹម រស្មី ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន**ឯកឧត្តម ងួន រតនៈ ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន**ឯកឧត្តម អ៊ួង ចន្ធី ផ្ញើសាររំលែកទុក្ខ ចំពោះមរណភាព ឯកឧត្តម អ្នកឧកញ៉ា ឧត្តមមេត្រីវិសិដ្ឋ ហ៊ុន សាន បងប្រុសច្បងរបស់ សម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន

កម្ពុជាមានចំណាត់ថ្នាក់លើគេនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកជាប្រទេសដែលកំពុងបំបាត់អេដស៍បានលើសពី៨៦%

ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តី អៀង មូលី ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍បានលើកឡើងថា កម្ពុជាយើងមានចំណាត់ថ្នាក់លើគេនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកជាប្រទេសដែលកំពុងបំបាត់អេដស៍បានលើសពី៨៦%។ ក្នុងនោះ គោលដៅ៩៥-៩៥-៩៥ កម្ពុជាយើងបានជោគជ័យលើគោលដៅ៩៥ទី២និងទី៣រួចហើយ(បាន៩៨%) នៅតែគោលដៅ៩៥ទី១ដែលយើងនៅខ្វះ គឺបានតែ៨៩%។ ដូច្នេះហើយបានជាយើងរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះ ដើម្បីពិភាក្សាគ្នាឱ្យបងប្អូនប្រជាជនគន្លឹះ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ចងក្រងប្រទាក់ក្រឡាគ្នាជំរុញឱ្យអ្នកមិនទាន់ដឹងស្ថានភាពរបស់ខ្លួនមកធ្វើតេស្តរកមេរោគអេដស៍។

បច្ចុប្បន្ន អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍នៅកម្ពុជាមានប្រមាណ៧៦០០០នាក់ ហើយអ្នកកំពុងមកទទួលសេវាព្យាបាលមានប្រមាណ៦៨០០០នាក់។ ដូច្នេះ យើងនៅខ្វះអ្នកផ្ទុកប្រមាណ៨០០០នាក់ ដែលមិនទាន់ចូលក្នុងប្រព័ន្ធនិងមកធ្វើតេស្ត។ ក្នុងចំណោមក្រុមនេះ អាចជាអ្នកចំណាកស្រុក ឬសំងំព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ឬគ្លីនិកឯកជន។

ថ្លែងបើកកិច្ចប្រជុំពិភាក្សា លើបទអន្តរាគមន៍នៃការរឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍ជាមួយក្រុមប្រជាជនគន្លឹះ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៨ ខែសីហានេះ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានសង្កត់បញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការបញ្ចប់អេដស៍ដោយដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយជាតិបញ្ចប់អេដស៍ និងចីរភាពកម្មវីធីអេដស៍សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣-២០២៨ កាលពីខែមីនាកន្លងទៅនេះ។ ក្នុងនោះ ការព្យាបាលជំងឺអេដស៍គឺធ្វើឡើងដោយមិនគិតប្រាក់ និងចូលរួមថវិកាទិញឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ចំនួន៥លានដុល្លាក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីកម្មវិធីគាំពារសង្គមផងដែរ។

ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានមានប្រសាសន៍ថា ការចុះទៅជួបប្រជាជនគន្លឹះមិនងាយស្រួលទេ គឺមានការលំបាកណាស់។ រឿងពិបាកក្នុងការធ្វើការងារអេដស៍ គឺដោយសារការអៀនខ្មាស់នៅមាន ហើយការរើសអើងក៏នៅមាន។ ជាបទពិសោធន៍ យើងត្រូវរៀនសូត្រពីសកម្មជន និងប្រជាជនគន្លឹះដែលនៅផ្ទាល់ជាមួយអ្នកផ្ទុក ដែលដឹងសុខទុក្ខ ការលំបាក និងមានវិធីសាស្រ្តក្នុងទំនាក់ទំនង។

បន្ថែមលើនេះ ឯកឧត្តមទេសរដ្ឋមន្រ្តីបានសួរបញ្ជាក់នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាទៅតំណាងអង្គការ និងប្រជាជនគន្លឹះថាតើHACC និងRHAC អាចពង្រីកទៅខេត្តផ្សេងក្រៅពីខេត្តដែលកំពុងគ្របដណ្តប់ទាំង១២ និង១៣ខេត្តដែរឬទេ? តើនៅក្នុងខេត្តទាំងនោះបានចូលរួមក្នុងគណៈកម្មាធិការអេដស៍ដែរឬទេ? តើប្រជាជនគន្លឹះដែលចូលក្នុងប្រព័ន្ធ អាចទាក់ទាញអ្នកនៅក្រៅប្រព័ន្ធចូលបានដែរឬទេ? និងតើមានអ្វីខ្លះចង់ឱ្យអាជ្ញាធរដឹងឮ?
ជាការឆ្លើយតបតំណាងអង្គការបានបញ្ជាក់ថា អាចពង្រីកការគ្របបណ្តប់ដល់១៥ខេត្ត។ ចំពោះការចូលរួមជាមួយគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍គឺបានចូលរួមក្នុងខេត្តមួយចំនួន។ ឯការទាក់ទាញអ្នកក្រៅប្រព័ន្ធឱ្យចូលក្នុងប្រព័ន្ធនៅមានកម្រិតគឺដោយសារប្រជាជនគន្លឹះនៅមានការខ្មាស់អៀន។ ក្នុងនោះ បញ្ហាប្រឈមនិងសំណូមពរដែលតំណាងប្រជាជនគន្លឹះលើកឡើងរួមមាន៖ ១- នារីបម្រើសេវាកម្សាន្តសប្បាយដែលមិនបានទទួលសេវាអប់រំ ខ្វះការយល់ដឹង មានការមាក់ងាយរើសអើងខ្លួនឯង អៀនខ្មាស់ លាក់មុខ។ ដូច្នេះ ស្នើឱ្យមានការការអប់រំ និងចូលរួមក្នុងគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺ  អេដស៍នៅតាមសហគមន៍ ២- ក្រុមបុរសរួមភេទជាមួយបុរស និងអ្នកបំប្លែងភេទចង់បានសេវាសុខភាពផ្លូវចិត្ត ការព្យាបាលជំងឺសេមាន់ដោយមិនគិតថ្លៃ ៣- ក្រុមយុវជនវ័យក្មេង ស្នើឱ្យមានការផ្សព្វផ្សាយនៅតាមសាលារៀន តាមរោងកុន និងទបស្កាត់ការលក់ដូរសារធាតុញៀន ៤- តំណាងអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានបញ្ជាក់ថា កន្លែងផ្តល់ឱសថប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍បានផ្តល់សេវាល្អប្រសើរហើយ។ ប៉ុន្តែស្នើឱ្យពិនិត្យការគ្របដណ្តប់ក្នុងផ្តល់សេវាសុខាភិបាលចំពោះអ្នកដែលមានបណ្ណមសស ព្រមទាំងយកចិត្តទុក ដាក់ចំពោះអ្នកផ្ទុកមេរោគដែលជាប់ក្នុងពន្ធនាគារផងដែរ  និង៥- តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលស្នើសុំឱ្យការចូលរួមក្នុងការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍និងជំងឺអេដស៍មាននូវ ការអប់រំ ការបង្ការ សេវាសុខភាព និងសេដ្ឋកិច្ច៕

អត្ថបទដែលជាប់ទាក់ទង