ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់មានប្រសាសន៍ថា ទីក្រុងតេអេរ៉ង់បានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចសម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរ “យុត្តិធម៌”
តេអេរ៉ង់៖ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់លោក Ebrahim Raisi បានមានប្រសាសន៍នៅយប់ថ្ងៃពុធថា ក្រុងតេអេរ៉ង់ត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីឈានដល់ “កិច្ចព្រមព្រៀងល្អ” ស្តីពីការរស់ឡើងវិញនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរឆ្នាំ ២០១៥ ដែលបានផ្តល់ថាកិច្ចព្រមព្រៀងបែបនេះនឹង “យុត្តិធម៌” ។
លោក Raisi បានធ្វើការកត់សម្គាល់នេះនៅក្នុងបទសម្ភាសន៍តាមទូរទស្សន៍ខណៈពេលកំពុងធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើកិច្ចប្រជុំរបស់គាត់ជាមួយប្រធានាធិបតីបារាំង Emmanuel Macron ដែលធ្វើឡើងនៅខាងក្រៅសម័យប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៧៧ នៃមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងញូវយ៉ក នេះបើយោងតាមគេហទំព័ររបស់ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់។
ប្រធានាធិបតីអ៊ីរ៉ង់បានបញ្ជាក់ថាលោកបានប្រាប់លោក Macron ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចប្រជុំថាកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែ “ល្អនិងយុត្តិធម៌” “គឺស្ថិតក្នុងការឈានទៅដល់”។
លោក Raisi បានកត់សម្គាល់ថា ក្នុងការឆ្លើយតបចុងក្រោយរបស់ខ្លួនចំពោះសេចក្តីព្រាងនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរចុងក្រោយរបស់សហភាពអឺរ៉ុប បានគូសបញ្ជាក់ពីភាពចាំបាច់នៃការទទួលបានការធានាដែលអាចទុកចិត្តបានពីភាគីផ្សេងទៀត រួមទាំងការធានាការបន្តការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានសក្តានុពល និងការដោះស្រាយបញ្ហាការពារទាក់ទងនឹង កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ប្រទេសនេះ ក្រែងភាគីលោកខាងលិចនឹងចេញដំណោះស្រាយប្រឆាំងនឹងទីក្រុង Tehran ក្រោមលេស “នយោបាយ” ទាក់ទងនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងការពារ។
លោក Raisi ក៏បានបន្តផងដែរថា នៅក្នុងជំនួបរបស់គាត់ជាមួយ Macron លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា លក្ខខណ្ឌជាមុនរបស់អ៊ីរ៉ង់សម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរគឺការដោះស្រាយបញ្ហាការពារ និងការដកទណ្ឌកម្មដោយនិរន្តរភាពរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើទីក្រុង Tehran ។
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៥ អ៊ីរ៉ង់បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាផ្លូវការថាជាផែនការសកម្មភាពទូលំទូលាយរួម (JCPOA) ជាមួយមហាអំណាចពិភពលោកដោយយល់ព្រមទប់ស្កាត់កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួនជាថ្នូរនឹងការដកទណ្ឌកម្មមកលើប្រទេស។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានដកទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង និងបានដាក់ទណ្ឌកម្មជាឯកតោភាគីឡើងវិញលើទីក្រុង Tehran ដោយជំរុញឱ្យភាគីចុងក្រោយទម្លាក់ការប្តេជ្ញាចិត្តមួយចំនួននៅក្រោមកតិកាសញ្ញានេះ។
កិច្ចពិភាក្សាស្តីពីការរស់ឡើងវិញរបស់ JCPOA បានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ ២០២១ នៅទីក្រុងវីយែន ប៉ុន្តែត្រូវបានផ្អាកនៅក្នុងខែមីនាឆ្នាំនេះ ដោយសារតែភាពខុសគ្នាខាងនយោបាយរវាងទីក្រុងតេអេរ៉ង់ និងវ៉ាស៊ីនតោន។ ជុំចុងក្រោយនៃកិច្ចចរចានុយក្លេអ៊ែរត្រូវបានធ្វើឡើងនៅរដ្ឋធានីអូទ្រីសកាលពីដើមខែសីហា បន្ទាប់ពីបានផ្អាកអស់រយៈពេលប្រាំខែ។
កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែសីហា សហភាពអឺរ៉ុបបានដាក់ចេញអត្ថបទចុងក្រោយរបស់ខ្លួននៃសេចក្តីព្រាងសេចក្តីសម្រេចស្តីពីការរស់ឡើងវិញនូវ JCPOA ។ ក្រោយមក អ៊ីរ៉ង់ និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈដោយប្រយោលលើសំណើរបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងដំណើរការដែលរហូតមកដល់ពេលនេះមិនទទួលបានលទ្ធផលណាមួយឡើយ។
ថ្មីៗនេះ IAEA បានបញ្ជាក់សារជាថ្មីថា ទីក្រុងតេអេរ៉ង់មិនបានផ្តល់ “ការពន្យល់ដែលអាចជឿទុកចិត្តបានតាមបច្ចេកទេស” សម្រាប់ភាគល្អិតអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមដែលត្រូវបានរកឃើញនៅកន្លែងដែលមិនបានបញ្ជាក់ចំនួនបី។
