ឯកឧត្តមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត អុឹម ឈុនលឹម បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អញ្ជើញនិវត្តន៍មកមាតុប្រទេសវិញ ក្រោយបញ្ចប់បេសកកម្មនៅក្រុងបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី

ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តមកិត្តិនីតិកោសលបណ្ឌិត អុឹម ឈុនលឹម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ នាល្ងាចថ្ងៃសៅរ៍ ១៣កើត ខែអស្សុជ ឆ្នាំខាល ចត្វាស័ក ព.ស.២៥៦៦ ត្រូវនឹងថ្ងៃទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា អញ្ជើញនិវត្តន៍មកមាតុប្រទេសវិញ ក្រោយបញ្ចប់បេសកកម្មនៅក្រុងបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ចាប់ពីថ្ងៃទី០២ ដល់ថ្ងៃទី០៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ ដើម្បីចូលរួមសមាជលើកទី៥ នៃសន្និសីទពិភពលោកស្តីពីយុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ (WCCJ) ក្រោមប្រធានបទ “យុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ និងសន្តិភាព” ដែលបានប្រារព្ធធ្វើនៅទីក្រុងបាលីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយមានគណៈប្រតិភូចូលរួមមកពីប្រទេសចំនួន៩៤ សរុបអ្នកចូលរួមចំនួន៥៨៣នាក់។ សមាជបានបញ្ជាក់សាជាថ្មីអំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួន ក្នុងការអនុវត្តគោលការណ៍គ្រឹះនៃរបបប្រជាធិបតេយ្យ, នីតិរដ្ឋ, និងសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាស្នូលនៃសន្និសីទពិភពលោកស្តីពីយុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ (WCCJ)។
ខ្លឹមសារសរុបសំខាន់ៗក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជុំវិញប្រធានបទ “យុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ និងសន្តិភាព” រួមមាន៖

១- ការអនុវត្តសមត្ថកិច្ចកាន់តែធំទូលាយរបស់តុលាការរធម្មនុញ្ញ រួមមានសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធការ ពិនិត្យធម្មនុញ្ញភាពនៃច្បាប់ និងការដោះស្រាយវិវាទនៃការបោះឆ្នោត គឺជាការចូលរួមចំណែកមួយដ៏ធំដល់សន្តិភាពសង្គម (Social Peace)។

២- ការការពារសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាបុរេលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ដំណោះស្រាយវិវាទ និងសន្តិភាព។ តុលាការ ធម្មនុញ្ញ តាមរយៈការការពារនូវសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន និងសេរីភាព បានរួមចំណែកក្នុងការរក្សាលំនឹងសន្តិភាពសង្គម និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងដោយសន្តិសហវិជ្ជមានរវាងសមាជិកសង្គម។

៣- ការពិនិត្យប្រក្រតីភាពនៃដំណើរការបោះឆ្នោតរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញ និងការធានាឱ្យមានការគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញដោយគ្រប់តួអង្គរបស់រដ្ឋ គឺជាការជួយពង្រឹងធម្មានុរូបរបស់ស្ថាប័ន និងតំណាងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាសកម្មភាពផ្សេងៗ។

៤- ការដោះស្រាយវិវាទកម្មដោយតុលាការធម្មនុញ្ញ គឺជាវិធានការបង្ការទុកជាមុនមួយ ក្នុងការរួមចំណែករក្សាសន្តិភាពសង្គម។

៥- ជោគជ័យធំបំផុតក្នុងការរក្សាបាននូវសន្តិភាពសង្គម គឺអាស្រ័យលើជំនឿចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់ តុលាការធម្មនុញ្ញ ដែលធ្វើការវិនិច្ឆ័យដោយផ្អែកលើគោលការណ៍យុត្តិធម៌ និងសិទ្ធិមូលដ្ឋាន ហើយនេះគឺជាកត្តាអាចឱ្យដោះស្រាយបាននូវបញ្ហា ព្រមទាំងវិវាទនានាក្នុងសង្គម។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា សន្និសីទពិភពលោកស្តីពីយុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ (WCCJ) មានសមាជិកចំនួន១១៩ ប្រទេស ជាតុលាការធម្មនុញ្ញ ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ តុលាការកំពូល និងស្ថាប័នប្រហាក់ប្រហែលមកពីទ្វីបអាហ្វ្រិក អាមេរិក អាស៊ី អូស្ត្រាលី/អូសេអានី និងអឺរ៉ុប ហើយក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកនៃសន្និសីទពិភពលោកស្តីពីយុត្តិធម៌ធម្មនុញ្ញ (WCCJ) ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៤៕