សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន មានគោលបំណងស្តារកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអាកាសធាតុឡើងវិញ ខណៈដែលភាពតានតឹងកាន់តែក្ដៅ
វ៉ាស៊ីនតោន៖ សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិននឹងសម្លឹងរកការស្តារឡើងវិញនូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការឡើងកំដៅផែនដីក្នុងសប្តាហ៍នេះ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី ដែលអ្នកសង្កេតការណ៍សង្ឃឹមថានឹងលើករបារស្តីពីមហិច្ឆតាមុនកិច្ចពិភាក្សាស្តីពីអាកាសធាតុដែលឧបត្ថម្ភដោយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅចុងឆ្នាំ២០២៣។
កិច្ចពិភាក្សានេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចថ្នាក់ខ្ពស់ពីរផ្សេងទៀតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសចិននៅឆ្នាំនេះ ខណៈដែលប្រទេសដែលបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោកធ្វើការដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពទំនាក់ទំនងដែលតានតឹងដោយជម្លោះពាណិជ្ជកម្ម ភាពតានតឹងផ្នែកយោធា និងការចោទប្រកាន់ពីបទចារកម្ម។
លោក John Kerry បេសកជនពិសេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុបានមកដល់ទីក្រុងប៉េកាំងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យដើម្បីពិភាក្សាជាមួយសមភាគីចិន Xie Zhenhua ពីថ្ងៃច័ន្ទដល់ថ្ងៃពុធ។ កិច្ចពិភាក្សានេះនឹងផ្តោតលើបញ្ហានានា រួមទាំងការកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នមេតាន ការកំណត់ការប្រើប្រាស់ធ្យូងថ្ម ការទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការជួយប្រទេសក្រីក្រដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
អ្នកសង្កេតការណ៍បានឲ្យដឹងថា អ្នកទាំងពីរដែលបានបង្កើតទំនាក់ទំនងដ៏កក់ក្តៅក្នុងរយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍នៃការទូត ក៏ទំនងជានឹងពិភាក្សាអំពីការជំទាស់របស់ប្រទេសចិនចំពោះពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងការរឹតបន្តឹងផ្សេងទៀតលើការនាំចូលបន្ទះស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងសមាសធាតុថ្ម។
ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនកំពុងស្វែងរកការការពារក្រុមហ៊ុនផលិតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពីដៃគូប្រកួតប្រជែងដែលមានតម្លៃទាបនៅក្នុងប្រទេសចិន រួមទាំងក្រុមហ៊ុនដែលខ្លួនសង្ស័យថាបានប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខំ ដែលទីក្រុងប៉េកាំងបដិសេធ។
លោក David Sandalow នាយកកម្មវិធីអាមេរិក-ចិននៅមជ្ឈមណ្ឌលគោលនយោបាយថាមពលសកលបានឲ្យដឹងថា ខ្ញុំនឹងមិនស្វែងរកការទម្លាយលទ្ធផលនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំទាំងនេះទេ ប៉ុន្តែក្តីសង្ឃឹមរបស់ខ្ញុំគឺថាពួកគេស្តារការតម្រឹម និងការទូតឡើងវិញ។
លោក John Kerry បានលើកឡើងពីគោលបំណងរបស់គាត់សម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសចិននៅឯសវនាការអនុគណៈកម្មាធិការទំនាក់ទំនងបរទេសរបស់សភាកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ដោយបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលយើងកំពុងព្យាយាមសម្រេចបាននៅពេលនេះគឺពិតជាបង្កើតស្ថេរភាពខ្លះជាមួយទំនាក់ទំនងដោយមិនមានការយល់ព្រមអ្វីទាំងអស់។
គណបក្សសាធារណរដ្ឋបានចោទប្រកាន់រដ្ឋបាលលោក Biden ថាទន់ខ្សោយពេកលើទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងផ្នែកការទូតអាកាសធាតុ ដោយលើកហេតុផលថាប្រទេសចិននៅតែបន្តបង្កើនការបំភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់របស់ខ្លួន ខណៈដែលសហរដ្ឋអាមេរិកដាក់វិធានការថ្លៃដើមក្នុងការសម្អាត។
លោក John Kerry គឺជាមន្ត្រីអាមេរិកទីបីបន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក Antony Blinken និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរតនាគារអាមេរិក លោកស្រី Janet Yellen មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិនក្នុងឆ្នាំនេះ ដើម្បីព្យាយាមបង្កើតទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដែលមានស្ថិរភាពឡើងវិញ។
ប្រទេសទាំងពីរបានឲ្យដឹងថា ពួកគេគួរតែអាចសហការគ្នាលើការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដោយមិនគិតពីការខ្វែងគំនិតគ្នាផ្សេងទៀត។
លោក Li Shuo មកពី Greenpeace នៅទីក្រុងប៉េកាំងបានឲ្យដឹងថា កិច្ចពិភាក្សាដែលបានគ្រោងទុកបានបង្ហាញពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅតែជាថ្មគោលសម្រាប់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ពិភពលោក។
កិច្ចពិភាក្សារវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនមានប្រវត្តិនៃការជំរុញការចរចាអាកាសធាតុពិភពលោក រួមទាំងការបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុទីក្រុងប៉ារីសក្នុងឆ្នាំ២០១៥ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលបានយល់ព្រមកំណត់ការកើនឡើងនៃសម័យឧស្សាហកម្មនៃសីតុណ្ហភាពពិភពលោកដល់ ១.៥ អង្សារសេ។
ប៉ុន្តែភាពតានតឹងកាន់តែទូលំទូលាយបានធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងកាន់តែត្រជាក់ចាប់តាំងពី រួមទាំងពន្ធពីសម័យលោក Trump លើទំនិញរបស់ចិន រួមទាំងបន្ទះស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់អតីតប្រធានសភាអាមេរិក លោកស្រី Nancy Pelosi ទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់កាលពីឆ្នាំមុន និងច្បាប់របស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលរារាំងការនាំចូលទំនិញពីតំបន់ Xinjiang ដែលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនជឿជាក់ ចិនប្រើកម្លាំងពលកម្មដោយបង្ខំ។
បន្ទាប់ពីដំណើរកម្សាន្តខែសីហារបស់លោកស្រី Nancy Pelosi ទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ ដែលជាកោះដែលគ្រប់គ្រងដោយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលចិនទាមទារជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីរបស់ខ្លួន ទីក្រុងប៉េកាំងបានឲ្យដឹងថា ខ្លួននឹងបញ្ឈប់រាល់កិច្ចសន្ទនាជាមួយទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ប្រទេសទាំងពីរបានបន្តកិច្ចពិភាក្សាស្តីពីអាកាសធាតុក្រៅផ្លូវការក្នុងខែវិច្ឆិកា ក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូល COP២៧ នៅប្រទេសអេហ្ស៊ីប។
ការអនុម័តច្បាប់កាត់បន្ថយអតិផរណារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលឥណទានពន្ធសម្រាប់ផលិតកម្មថាមពលស្អាតក្នុងស្រុក ស្វែងរកការទប់ទល់នឹងការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសចិននៅក្នុងវិស័យនេះ និងធ្វើឱ្យផលិតកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករស់ឡើងវិញនោះ ក៏បានបង្កើនភាពតានតឹងផងដែរ។ហើយខណៈពេលដែលប្រទេសចិនបានបន្ថែមថាមពលកកើតឡើងវិញច្រើនជាងប្រទេសដទៃទៀតនៃពិភពលោករួមបញ្ចូលគ្នា វាក៏បានធ្វើឱ្យមានការជំរុញយ៉ាងខ្លាំងត្រលប់ទៅធ្យូងថ្មវិញ ដែលជាក្តីកង្វល់ដ៏ធំមួយសម្រាប់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។ នៅឆ្នាំ២០២២ ប្រទេសចិនបានចេញលិខិតអនុញ្ញាតថ្មីខ្ពស់បំផុតរបស់ខ្លួនសម្រាប់រោងចក្រធ្យូងថ្មចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥ នេះបើយោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវថាមពល និងខ្យល់ស្អាត (CREA) និង Global Energy Monitor (GEM)។
លោក Alden Meyer សហការីជាន់ខ្ពស់នៅ E៣G និងអ្នកសង្កេតការណ៍ការចរចាអាកាសធាតុរយៈពេលយូរបានឲ្យដឹងថា ខណៈពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងលើកឡើងពីបញ្ហានៃការបញ្ឈប់ការអភិវឌ្ឍន៍នៃការបង្កើតធ្យូងថ្មថ្មី វាហាក់ដូចជាមិនទំនងដែលប្រទេសចិននឹងផ្តល់ការធានាណាមួយលើបញ្ហានេះទេ។
លោកបានបន្តថា ហើយខណៈពេលដែលប្រទេសចិនទំនងជានឹងលើកឡើងពីបញ្ហាពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើបច្ចេកវិទ្យាពន្លឺព្រះអាទិត្យរបស់ចិន វាមិនទំនងដែលថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងប្រកាសពីការផ្លាស់ប្តូរណាមួយនៅលើផ្នែកខាងមុខនោះទេ។
ក្នុងអំឡុងពេលទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី Janet Yellen កាលពីខែមុន លោកស្រីបានធ្វើការជំរុញជាសាធារណៈដើម្បីឱ្យប្រទេសចិនចូលរួមក្នុងមូលនិធិដែលគ្រប់គ្រងដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីជួយប្រទេសក្រីក្រក្នុងការដោះស្រាយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ចិនដែលចាត់ទុកខ្លួនឯងជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍បានប្រឆាំង។
លោកស្រី Fang Li នាយកចិននៅវិទ្យាស្ថានធនធានពិភពលោកបានឲ្យដឹងថា លោកស្រីក៏រំពឹងថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងជំរុញប្រទេសចិនឱ្យពង្រឹងការសន្យាអាកាសធាតុជាតិរបស់ខ្លួនក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ប៉ុន្តែអាចប្រឈមនឹងការស្ទាក់ស្ទើរពីភាគីចិនដែលខឹងសម្បារដោយរបាំងពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
ប្រភព៖ Reuters
ប្រែសម្រួលដោយ៖ {ឡាយ លីហួ}