សៀវភៅ កម្ពុជាសម័យតេជោ វគ្គ ១៧« ការយកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពប្រជាជន »
សៀវភៅ«កម្ពុជា សម័យតេជោ»ជាស្នាដៃរបស់ ឯកឧត្តម ពៅ សុខ ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់សម្តេចតេជោនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ។
ឯកឧត្តម ចងក្រងសៀវភៅនេះឡើងដើម្បីបង្ហាញទៅដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយៗទៀតឱ្យបានជ្រាបថា ក្នុងសម័យកាល ក្រោមការដឹកនាំរបស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើន និងមានសមិទ្ធផលជាច្រើនរាប់មិនអស់ ដែលត្រូវចាប់អារម្មណ៍កោតសរសើរ និងកត់ត្រាទុក។
ដូច្នេះ ខ្លឹមសារក្នុងសៀវភៅនេះ មិនមានរៀបរាប់លម្អិត អំពីដំណើរជីវិតរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន ដូចសៀវភៅដទៃៗទៀតទេ។ ប៉ុន្តែ និយាយអំពីរាល់ការអភិវឌ្ឍ ដែលសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីជាតិ សាសនា និងព្រះមហាក្សត្រ ជាពិសេស ដើម្បីសុខុមាលភាពប្រជាជនដោយគ្មានរើសអើង ជាតិសាសន៍ សាសនា ឬពណ៌សម្បុរ ឬនយោបាយចាប់តាំងពីក្រោយព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទី២ ត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៩៣និងការបញ្ចប់សង្រ្គាមទាំងស្រុងនៅកម្ពុជា នាថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩៨។
ឯកឧត្តម ពៅ សុខ ជឿថា សៀវភៅនេះ ទោះបីមិនល្អឥតខ្ចោះ ប៉ុន្តែ នឹងក្លាយជាពន្លឺ ជាឯកសារជំនួយស្មារតីខ្លះៗដល់អ្នកស្រាវជ្រាវ មិត្តអ្នកអាន ឬមនុស្សជំនាន់ក្រោយ ក្នុងការសិក្សាឈ្វេងយល់អំពីព្រឹត្តិការណ៍នានា ដែលកើតមានឡើងនៅក្នុងផ្ទៃប្រទេសចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៧០ដល់ឆ្នាំ២០២៣។
ខាងក្រោមនេះគឺជាខ្លឹមសារតាមជំពូកនីមួយៗដែលមាននៅក្នុងសៀវភៅ«កម្ពុជា សម័យតេជោ»។ សូមមិត្តអ្នកអាន តាមដានតាមវគ្គនីមួយៗដោយក្ដីរីករាយ។ វគ្គ ១៧« ការយកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពប្រជាជន » សុខុមាលភាពប្រជាជនមានអ្វីខ្លះ? ជាទូទៅនៅក្នុងសង្គមមនុស្ស គេអាចចែកចេញជាពីរជំពូកធំៗ គឺមនុស្សដែលត្រូវដឹកនាំគេ និងមនុស្ស ដែលត្រូវគេដឹកនាំ។
អ្នកដឹកនាំគេ ដែលមានភាពជាអ្នកដឹកនាំពិតប្រាកដ ពុំមែនផ្តោតតែលើការដឹកនាំអនុវត្តការងារតែមួយមុខ ដោយខ្វះការគិតគូរដល់សុខុមាលភាពប្រជាជនទេ។ សូម្បីក្នុងមេរៀន ភាពជាអ្នកដឹកនាំ នៃសង្គមសេដ្ឋកិច្ច ឬជំនួញក្នុងក្រុមហ៊ុនមួយ ក៏គេលើកឡើងអំពីការ យកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពបុគ្គលិក ឬអ្នកនៅក្រោមបង្គាប់ដែរ។ តាមបទពិសោធ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកទី៤៤ ដែលធ្លាប់មានវត្តមានក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅកម្ពុជា ឆ្នាំ២០១២ បានបង្កើតមូលនិធិផ្តោតសំខាន់លើសុខុមាលភាពប្រជាជនតាមទីជនបទ ឬតំបន់ក្រីក្រ មុននឹងឈានជើង ទៅកាន់ជណ្តើរ ឬទីលាននយោបាយ ក្នុងមុខតំណែងប្រធានាធិបតី។
លោក សេនាប្រមុខ លន់ នល់ មេដឹកនាំ នៃរបបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងប៉ុល ពត មេដឹកនាំ នៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ខ្មែរក្រហម ពុំបានគិតគូរស៊ីជម្រៅទៅដល់សុខុមាលភាពប្រជាជនទេ។ ពួកគេព្យាយាមទាត់ចោល និងដើរចេញពីសុខុមាលភាពប្រជាជន ហើយបង្កើតភាពស្មុគស្មាញ និងការឈឺចាប់ ទុក្ខវេទនាឱ្យប្រជាជន។ ពួកគេព្យាយាមគិតតែពីរឿងច្បាំងប្រយុទ្ធគ្នា ក្រោមហេតុផលការពារជាតិ ដែលគោលដៅធំ គឺការពារអំណាចរបស់ពួកគេ។
ពួកគេព្យាយាមយកសង្រ្គាមបញ្ចប់សង្រ្គាម ដោយមិនបានគិតទៅដល់ការរកវិធី ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមដោយសន្តិវិធី។ ផ្ទុយទៅវិញ សម្រាប់សម្តេច ហ៊ុន សែន ដែលមើលឃើញពីបទពិសោធ ដ៏បរាជ័យរបស់មេដឹកនាំមុនៗនិងដែលសម្តេចបានក្លាយជាមេដឹកនាំតាំងពីជាមេដឹកនាំក្មេងជាងគេលើលោកដ៏ល្បីល្បាញ រហូតជាមេដឹកនាំ ដែលកាន់អំណាចយូរជាងគេលើលោក និងល្បីល្បាញដដែល សម្តេចបានគិតគូរយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់បំផុតទៅលើសុខុមាលភាពប្រជាជន តាំងពីសម្តេច ដឹកនាំគេត្រឹមតែមនុស្សជាង១០នាក់ក្នុងសម័យសង្រ្គាម៥ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ឆ្នាំ១៩៧៥ រហូតដឹកនាំមនុស្សទូទាំងប្រទេស។
ដូច្នេះ ក្នុងឆាកជីវិតសម្តេចតេជោហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា សម្តេចបានឆ្លងកាត់សមរភូមិ៩ប្រភេទធំៗ ៖
១.សមរភូមិប្រដាប់អាវុធ
២.សមរភូមិនយោបាយ
៣.សមរភូមិការទូត
៤.សមរភូមិគ្រោះទុរ្ភិក្ស (គ្រោះទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត) ៥.សមរភូមិអនក្ខរភាពប្រជាជន
៦.សមរភូមិ នៃការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន ៧.សមរភូមិម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច
៨. សមរភូមិកូវីដ-១៩
៩.សមរភូមិសុខុមាលភាពប្រជាជនសមរភូមិ សង្រ្គាមសុខុមាលប្រជាជន សម្តេចតេជោ មិនដែលព្រងើយកន្តើយឡើយ ដោយចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីរបប ប៉ុល ពត ដ៏ឃោរឃៅ សាហាវយង់ឃ្នងត្រូវបានផ្តួលរំលំ សម្តេចតែងតែគិតទូទៅដល់សុខទុក្ខប្រជាជនជានិច្ច។ជំហានដំបូងដែលសម្តេចតេជោ ចាប់ផ្តើមអនុវត្ត បន្ទាប់ពីសម្តេច ក្លាយជានាយករដ្ឋមន្រ្តី នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៨៥ សម្តេចចាប់ផ្តើមធ្វើឱ្យកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈការកែទម្រង់ដីធ្លី គឺការបែងចែកដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីធ្វើកសិកម្ម។ វិស័យកសិកម្ម គឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់បំផុត ក្នុងការជំរុញឱ្យវិស័យសេដ្ឋកិច្ចជាតិរីកចម្រើន។ ឆ្នាំ១៩៧៩ ការបែងចែក ឬការផ្តល់ដីភូមិសម្រាប់លំនៅឋាន ត្រូវបានធ្វើឡើងទូទាំងប្រទេស និងឆ្នាំ១៩៨៩ ការបែងចែកដីធ្លីកសិកម្ម សម្រាប់បង្កបង្កើនផលក្នុងក្របខ័ណ្ឌទូទាំងប្រទេស ក៏បានធ្វើឡើងដូចគ្នា ដោយមិនយកពន្ធទៀតផង ទោះបីមន្រ្តីខ្លះ មិនបានអនុវត្តបទបញ្ជាឱ្យបានពេញលេញ។
ការវាស់វែង បែងចែក និងការធ្វើប្លង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លី ត្រូវបានអនុវត្តឡើងវិញម្តងទៀត នៅឆ្នាំ២០១២ ដោយក្រុមនិស្សិតសម្តេចតេជោ ក្រោមពាក្យស្លោក «សកម្មភាពថ្មី នយោបាយចាស់» ឬ«នយោបាយចាស់សកម្មភាពភថ្មី»។នៅក្នុងវីដេអូខ្លី ដែលត្រូវបានបង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមយូធូប និងហ្វេសប៊ុក ដ៏ល្បីល្បាញនាពេលកន្លងមក សម្តេច ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ ស្តីបន្ទោសខ្លាំងៗទៅមន្រ្តីរបស់សម្តេច ដែលមិនព្រមបែងចែកដីធ្លី និងធ្វើបណ្ណកម្មសិទ្ធិ ជូនប្រជាពលរដ្ឋថា ហេតុអ្វីឱបក្រសោបដី មិនបែងចែកជូនប្រជាជន? ជាដីម្តាយលោកឯងឬ? សម្តេចមានប្រសាសន៍ដែរថា មន្រ្តីហាក់ដូចជាស្រឡាញ់ដីហួស។ នេះជាការគិតគូរដ៏ជ្រាលជ្រៅ ចេញពីបេះដូងរបស់សម្តេចទៅដល់សុខទុក្ខប្រជាជន ដែលខ្វះខាតទាំងដីកសិកម្ម និងលំនៅឋានដោយគ្មានរើសអើង៕
