**កម្ពុជា-អឺរ៉ុប វាយតម្លៃខ្ពស់អំពីទំនាក់ទំនង និងភាពជាដៃគូ ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងធំធេងក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច-សង្គមនៅកម្ពុជា**យ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស ២៧នាក់ បានស្លាប់ បន្ទាប់ពីទូកជនចំណាកស្រុក ២គ្រឿង បានលិចនៅក្នុងដែនទឹកនៃទីក្រុង Sfax ប្រទេសទុយនីស៊ី**ក្នុង១ខែធ្នូ ២០២៤ មានភ្ញៀវទេសចរចូលទស្សនារមណីយដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ និងប្រាសាទកោះកេរជិត ១៥០០០នាក់**ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មអាមេរិក កំពុងពិចារណាលើច្បាប់ថ្មី ដែលអាចហាមឃាត់យន្តហោះគ្មានមនុស្សបើករបស់ចិន នៅសហរដ្ឋអាមេរិក**អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច៖ តួលេខប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាឆ្នាំ២០២៥ ចំនួន២០៨ដុល្លារ ធ្វើឱ្យកម្ពុជានៅតែរក្សាខ្លួនចូលរួមប្រកួតប្រជែងការទាក់ទាញការវិនិយោគ**ពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយភ្លើងឆេះផ្ទះចំនួន៦គ្រួសារ ក្នុងស្រុកមុខកំពូល ទទួលបានអំណោយមនុស្សធម៌ពីសាខាកាកបាទក្រហមកម្ពុជាខេត្តកណ្ដាល**រដ្ឋមន្រ្តី ឈាង រ៉ា ណែនាំដល់នាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស ត្រូវបន្តធ្វើនវានុវត្តន៍ជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ក្នុងការពង្រឹង និងបង្កើនសមត្ថភាពបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស វិស័យសុខាភិបាល**ខ្មាន់កាំភ្លើងបាញ់សម្លាប់​មនុស្ស​១២​នាក់​នៅ​ទីក្រុង​តូច​ម៉ុង​តេ​ណេ​ហ្គ្រោ​**ការវិនិយោគបៃតងនៅក្នុងវិស័យបរិស្ថានកំពុងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីវិនិយោគិនអន្តរជាតិ**ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ថោ ជេដ្ឋា អញ្ជើញជួបសំណេះសំណាលជាមួយគណៈកម្មាធិការសហគមន៍កសិករប្រើប្រាស់ទឹកនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រកំពីងពួយ និងចុះត្រួតពិនិត្យជាក់ស្តែងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រកំពីងពួយ ក្នុងស្រុកបាណន់**សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកជំទាវបណ្ឌិត អញ្ជើញគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធសព អគ្គមហាឧបាសិកាពុទ្ធសាសនូបត្ថម្ភក៍ យស់ ស៊ីមន ដែលត្រូវជាភរិយា នាយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ឹង សំផន**ប្រទេសរូម៉ានី និងប៊ុលហ្ការី បានក្លាយជាសមាជិកពេញលេញ នៃតំបន់ Schengen របស់សហភាពអឺរ៉ុប**ប៉ូលិសហ្វីលីពីន៖ ដ្រូនក្រោមទឹក១គ្រឿង ដែលសង្ស័យមានប្រភពមកពីចិន ត្រូវបានស្រង់ចេញពីដែនទឹក នៅក្បែរឆ្នេរភាគកណ្តាលនៃប្រទេស**ឯកឧត្តម វ៉ាត់ ចំរើន៖ សមិទ្ធផលធំៗ ចំនួន៣ ដែល NOCC សម្រេចបានក្នុងឆ្នាំ២០២៤**គណៈប្រតិភូក្រសួងសុខាភិបាល ចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធសព ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ម៉ាន់ម៉ូហាន់ សិញ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីឥណ្ឌា**រដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ អញ្ជើញដឹកនាំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការដឹកនាំ គ្រប់គ្រង ត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃការងារអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ជនបទ និងចលនាភូមិគំរូ**អភិបាលខេត្តកណ្ដាល សំណូមពរដល់មាតា-បិតា អាណាព្យាបាល ធ្វើការអប់រំ និងតាមដានសកម្មភាពរបស់កូនៗ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យពួកគេក្លាយជាក្មេងទំនើង ប៉ះពាល់ដល់អ្នកដទៃ និងសង្គម**អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន ផ្អាកការផ្សាយរបស់ទូរទស្សន៍កាតា Al Jazeera ជាបណ្តោះអាសន្ន ដោយលើកឡើងថា មានការផ្សព្វផ្សាយបែបញុះញង់**នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Jeju Air ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចាកចេញពីប្រទេស បន្ទាប់ពីយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើររបស់អាកាសចរណ៍នេះ ជួបគ្រោះថ្នាក់ផ្ទុះឆេះ**កម្មករបរទេសប្រហែល២៤០០០នាក់ បានចាកចេញពីប្រទេសហ្វីលីពីន បន្ទាប់ពីកាស៊ីណូអនឡាញបិទទ្វារ

អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន៖ ខ្លាធំមិនបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះការរស់នៅរបស់សហគមន៍ និងថែមទាំងជួយដល់បរិស្ថានស្អាត

ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តម ខ្វៃ អាទិត្យា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន បានលើកឡើងថា ការនាំយកខ្លាធំឬខ្លាដំបងមកកម្ពុជា មិនបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ចំពោះការរស់នៅរបស់សហគមន៍នោះទេ។ វត្តមានខ្លាធំនឹងជួយដល់បរិស្ថានស្អាត ជួយពង្រឹងសុវត្ថភាពប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៅក្នុងតំបន់ និងការរស់នៅដោយចីរភាពថែមទៀត។

ការលើកឡើងរបស់ឯកឧត្តម ខ្វៃ អាទិត្យា បានធ្វើឡើងនាថ្ងៃសៅរ៍ ទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ បន្ទាប់ពីមានការលើកឡើង ពីការព្រួយបារម្ភចំពោះការនាំយកខ្លាធំមកកម្ពុជា ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀង រវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និង រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌា ដែលបានកណត់ថា នាំខ្លាធំចំនួន៤ក្បាល (ញី៣ក្បាល) មកកម្ពុជា ក្នុងជំហានទី១ នាចុងឆ្នាំនេះ។

ឯកឧត្តម ខ្វៃ អាទិត្យា បានស្នើសុំឱ្យសាធារណជនមេត្តាកុំមានការព្រួយបារម្ភចំពោះវត្តមានខ្លាធំ។ ខ្លាធំធ្លាប់មានប្រវត្តិរស់នៅកម្ពុជា ហើយទើបតែបាត់ដានក្នុងឆ្នាំ២០០៧ កន្លងមកនេះ។ វត្តមានសត្វខ្លាធំនៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ នឹងជួយធ្វើឱ្យប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី ព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃមានតុល្យភាព និងល្អប្រសើរផងដែរ លើសពីនេះគឺបានឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការខិតខំប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងការអភិរក្សសម្បត្តិធម្មជាតិសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ បានបញ្ជាក់ថា ផែនការស្តារសត្វខ្លាធំរបស់កម្ពុជា បានរៀបចំរួចជាស្រេច ដែលរួមចំណែកផ្តល់ប្រយោជន៍ថែមទៀតដល់ព្រៃឈើ សត្វព្រៃ ជីៈចម្រុះ និងទីជម្រកសត្វព្រៃប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗទៀតនោះ គឺសត្វខ្លាធំអាចបង្កើនចំណូលថវិកាដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន តាមរយៈទេសចរណ៍ទស្សនាសត្វខ្លា។

សូមបញ្ជាក់ថា កន្លងមកនេះ ក្រសួងបរិស្ថាន បានបង្កើតក្រុមការងារបច្ចេកទេសសម្រាប់ស្តារសត្វខ្លាធំឡើងវិញ, បានកសាងសមត្ថភាពមន្ត្រីជំនាញ និងមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ចំនួន២០៦នាក់, បានរៀបចំផែនការសកម្មភាពស្តារសត្វខ្លាធំ បានរួចរាល់និងច្បាស់លាស់, បានធ្វើការសិក្សាលើទីជម្រក រួមទាំងរំពាសត្វខ្លាធំ ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិទាំង៦ នៃតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ ដែលលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីប្រមាណ ១៧,៤៣៤គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។

ក្រុមការងារជំនាញ បានកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តដូចជា៖ ស្ថានីយស្តារសត្វខ្លាធំ ត្រៀមរំពា (ឈ្លូស ប្រើស ជ្រូកព្រៃ) ដើម្បីបន្សាំនឹងលក្ខខណ្ឌទីជម្រកមុនពេលលែងចូលព្រៃធម្មជាតិ, រៀបចំមណ្ឌលតាមដានសត្វខ្លាធំ ដែលមានតួនាទី ដែលប្រយោជន៍ឱ្យដឹងពីដំណើររប់សត្វខ្លានៅក្នុងព្រៃ ព្រោះនៅពេលខ្លាធំមកដល់យើងនឹងដោះលែងចូលក្នុងព្រៃ និងត្រូវបានបំពាក់ប្រព័ន្ធតាមដាន (GPS) ដើម្បីតាមដានការចល័តរបស់សត្វខ្លាធំ ២៤ម៉ោង លើ២៤ម៉ោង។ ដូច្នេះ នៅពេលសត្វខ្លាធំចល័តដល់កន្លែងណាមួយក្រុមការងារជំនាញនឹងអាចដឹងច្បាស់ពីដំណើររបស់ពួកវា។

លើសពីនេះ ក្រសួងបរិស្ថាន បានសហការជាមួយអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ និងដៃគូដទៃទៀត រួមជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ខិតខំបន្តផ្សព្វផ្សាយទៅដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ពីចំណេះដឹងទូទៅរបស់សត្វខ្លាធំ ក៏ដូចជាពង្រឹងការចូលរួមការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ដែលជួយឱ្យអភិវឌ្ឍជីវភាពសហគមន៍មូលដ្ឋាន មានការកើនឡើងថែមទៀត។

ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ WA បានរៀប ចំដីព្រៃទំហំ៩០ហិកតា ស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃ នៃតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ ក្នុងខេត្តកោះកុង ដោយបានកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ មានរបងដែក ទ្រុងដែក អាងទឹក និងសត្វព្រៃសម្រាប់ជាចំណីសម្រាប់បន្ស៊ាំសត្វខ្លាធំ ដែលគ្រោងទទួលពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសឥណ្ឌា មុនលែងចូលតំបន់ស្នូលនៃឧទ្យានជាតិជួរភ្នំក្រវាញ។

បើតាមកញ្ញាបណ្ឌិត ស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡេត ស្ថាបនិក និងជានាយិកាប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ ហៅកាត់ WA (Wildlife Alliance) បានបញ្ជាក់ថា ជាធម្មជាតិសត្វខ្លា ជាអ្នកប្រមាញ់រកចំណីដោយខ្លួនឯង គឺមិនឃើញមានការប៉ះពាល់ដល់របាយសត្វព្រៃនោះទេ ប៉ុន្តែហេតុផលតែមួយគត់ ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់របាយសត្វព្រៃ និងធ្វើឱ្យសត្វខ្លាធំដាច់ពូជពីកម្ពុជា គឺការបរបាញ់ដោយខុសច្បាប់ និងការដាក់អន្ទាក់។ ដូច្នេះតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រសួងបរិស្ថាន រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌា និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ កំពុងតែខិតខំប្រឹងប្រែងយកចិត្តទុកដាក់ លើបញ្ហាមួយនេះ ដោយកំពុងអនុវត្តយ៉ាងតឹងរឹង ចំពោះការអនុវត្តច្បាប់ដល់ជនល្មើស ដែលលួចបរបាញ់និងសត្វព្រៃជាដើម ៕

អត្ថបទដែលជាប់ទាក់ទង