ក្បាលត្រងោលរបស់ត្មាតផ្តល់ផលល្អសម្រាប់ការរកចំណី និងជួយរក្សាភាពស្អាត
ភ្នំពេញ៖ សត្វត្មាតគឺជាក្រុមអ្នកសម្អាតធម្មជាតិដ៏អស្ចារ្យ ប៉ុន្តែតើអ្នកធ្លាប់ឆ្ងល់ទេថា ហេតុអ្វីបានជាត្មាតក្បាលត្រងោល? ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID បានលើកឡើងពីជីវិតសត្វត្មាត ដោយបាននិយាយពីក្បាលត្រងោលរបស់ពួកវា។ វាគឺជាអំណោយផលពីធម្មជាតិសម្រាប់ការរស់នៅរបស់ពួកវាប៉ុណ្ណោះ។
តាមពិតវាក៏ជាអំណោយផលល្អ ដែលនៅពេលសត្វត្មាតស៊ីចំណី វាត្រូវរុលក្បាលចូលទៅក្រោមស្បែក និងក្នុងខ្លួនរបស់សាកសពសត្វធំៗដែលជាចំណីរបស់វា ដូច្នេះការដែលមានក្បាលត្រងោលគឺជួយរក្សាភាពស្អាត និងគ្មានបាក់តេរីជាប់ក្បាលរបស់វា។ ការមានរោមលើក្បាលអាចនាំឱ្យមានភាពកខ្វក់រញ៉េរញ៉ៃ ប៉ុន្តែជាមួយនឹងក្បាលរលោង គ្មានរោម ពួកវាអាចរក្សាអនាម័យរបស់ពួកវាបានល្អប្រសើរ។
លើសពីនេះ ស្បែកក្បាលត្រងោលរបស់ពួកវា ក៏មានលក្ខណៈពិសេសជួយរក្សាកម្ដៅក្បាលរបស់ពួកវាឱ្យនៅត្រជាក់ពេលនៅក្រោមកម្តៅថ្ងៃផងដែរ។ នេះជាការរចនាដ៏ឆ្លាតវៃពីធម្មជាតិ។ ក្រៅពីនេះសត្វត្មាតទាំងបីប្រភេទរបស់ខ្មែរតែងតែត្រដាងស្លាបយ៉ាងធំ ដើម្បីហាលកម្តៅថ្ងៃ។
សកម្មភាពនេះជួយពួកវាក្នុងការសម្លាប់មេរោគលើរោមរបស់ពួកវា និងរក្សាភាពស្អាតនៅលើខ្លួនប្រាណរបស់ពួកវាផងដែរ។ សត្វត្មាតត្រូវបានគេចាត់ប្រដូចទៅនឹងវីរជននៅក្នុងព្រៃដែលមិនសូវត្រូវបានគេដឹងឡើយ ហើយពួកវាបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការសម្អាតបរិស្ថាន ដូចយើងមានអ្នកជួយសម្អាតទីក្រុងរបស់យើងយ៉ាងដូច្នោះដែរ។ វាជួយស៊ីសាច់សត្វស្អុយរលួយក្នុងព្រៃដែលមិនមាននរណាអាចដឹង ឬសម្អាតបាន។ សត្វត្មាត គឺជាសត្វដែលស៊ីសាកសពសត្វដទៃជាចំណី ហើយវាដើរតួនាទីជាអ្នកសម្អាតភាពកខ្វក់ទាំងនោះចេញពីធម្មជាតិ ដោយការស៊ីសាច់សត្វដែលស្លាប់ និងជួយរក្សាតុល្យភាពនៅក្នុងបរិស្ថាន។
គួរបញ្ជាក់ថាក្រុមការងារអភិរក្សសត្វត្មាតនៅកម្ពុជា (CVWG) បានផ្សព្វផ្សាយរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣របស់ខ្លួន នៅថ្ងៃទី០៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គេបានរកឃើញទីតាំងសម្បុកសត្វត្មាតចំនួន៣០សម្បុកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅទីតាំងព្រំដែនប្រទេសឡាវ និងទទួលបានអត្រាសម្បុកជោគជ័យខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់រហូតដល់៨៧ភាគរយ ដោយមានកូនញាស់ចំនួន២៦ក្បាល នេះជាកំណត់ត្រាបង្កកំណើតជោគជ័យខ្ពស់បំផុតក្នុងកំណត់ត្រា។
ប្រភពដដែលនេះបានបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ២០២៣ មានករណីបំពុលចំនួនប្រាំបីត្រូវបានរកឃើញ និងបានចាត់វិធានការយ៉ាងរហ័សដើម្បីលុបបំបាត់ការសាយភាពសារធាតុបំពុល។ សូមបញ្ជាក់ថាក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ មិនមានសត្វត្មាតត្រូវបានស្លាប់ដោយការបំពុលនោះទេ។
សូមរំលឹកថាប្រទេសកម្ពុជាជាជម្រករបស់សត្វត្មាត៣ប្រភេទគឺ៖ ត្មាតភ្លើង ត្មាតត្នោត និងត្មាតផេះ ដែលសត្វត្មាតទាំងនេះត្រូវបានចុះជាប្រភេទសត្វជិតផុតពូជបំផុត នៅក្នុងបញ្ជីក្រហមអង្គការសហភាពអន្តរជាតិដើម្បីការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN)។ ចំនួនរបស់ពួកវាបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ រួមទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដោយសារមូលហេតុចម្បងពីរគឺ កង្វះអាហារ និងការស្លាប់បណ្តាលមកពីការស៊ីសាកសពសត្វពុលដែលបង្កដោយមនុស្ស៕
