សម្ដេចធិបតី ប្រើវិធីបង្វិលប្រាក់ដែលបង់ពន្ធឱ្យពលរដ្ឋវិញ ដោយមិនដឹងខ្លួន
ភ្នំពេញ៖ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានលាតត្រដាងវិធីសាស្ដ្រមួយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមនុស្សទូទៅប្រហែលមិនបានដឹង ឬមិនបានចាប់អារម្មណ៍ គឺវិធីសាស្ដ្របង្វិលថវិកា ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបង់ពន្ធ ទៅឱ្យប្រជាពលរដ្ឋវិញ តាមរយៈការអនុគ្រោះ ការបន្ធូរបន្ថយ និងការលើកលែងពន្ធ។ ឧបមាថា ក្នុងវិស័យអ្វីមួយ រដ្ឋត្រូវប្រមូលពន្ធ១០០ភាគរយពីប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែរដ្ឋបែរជាមិនតម្រូវឱ្យបង់ពន្ធទាំង១០០ភាគរយនោះទេ ដោយអនុគ្រោះឱ្យ «១៥ភាគរយ»។
សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានហៅការអនុគ្រោះពន្ធ១៥ភាគរយនោះ ថាប្រៀបដូចជារដ្ឋ ទុកថវិកា ឬឧបត្ថម្ភថវិកាត្រឡប់ទៅប្រជាពលរដ្ឋវិញ ដោយមើលមិនឃើញ។ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ថ្លែងក្នុងពិធីបិទវេទិកាស្រូវអង្ករកម្ពុជាលើកទី៧ នៅរសៀលថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤នេះ យ៉ាងដូច្នេះថា រដ្ឋសុខចិត្តបានពន្ធតិច មិនយកពន្ធ អនុគ្រោះពន្ធ បានន័យថា លុយពន្ធហ្នឹងមិនចូលមកទេ ទុកនៅក្នុងហោប៉ៅប្រជាពលរដ្ឋក្នុងពេលលំបាក។ សម្តេចធិបតីបន្តថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែបន្តអនុគ្រោះពន្ធរបៀបនេះទៀត បើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនទាន់អំណោយផល។ សម្តេចក៏បានឆ្លើយតបទៅកាន់មជ្ឈដ្ឋានមួយចំនួនផងដែរ ដែលរិះគន់រាជរដ្ឋាភិបាលថា មិនបានជួយអ្វី ពេលប្រជាពលរដ្ឋជួបការលំបាកក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាប់យ៉ឺន ដោយសម្តេចលើកឡើងពីកម្មវិធីអនុគ្រោះពន្ធខាងលើ រួមទាំងកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីគិតគូររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើប្រជាពលរដ្ឋ។ លើសពីនេះ សម្តេច បានរំលេចពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលថា កម្ពុជាមិនមែនជាប្រទេសអ្នកមានពិតមែន តែរាជរដ្ឋាភិបាលមិនអង្គុយឱបដៃមើលប្រជាពលរដ្ឋដែលជួបការលំបាកនោះទេ។
កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ គឺជាកម្មវិធីដែលប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ និងក្រុមមនុស្សងាយរងគ្រោះទទួលបានថវិកាពីរាជរដ្ឋាភិបាល។ និយាយដល់កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់នេះ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកយកកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋកាលពីអំឡុងផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ មកធ្វើជាឧទាហរណ៍។ ផ្អែកតាមរបាយការណ៍ដែលអានដោយប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងវេទិកាខាងលើ កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋកាលពីអំឡុងផ្ទុះជំងឺកូវីដ-១៩ នោះ ទើបនឹងត្រូវបិទបញ្ចប់នៅខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ថ្មីៗនេះ ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលចំណាយថវិកាដល់ទៅ១,៤ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ឧបត្ថម្ភដល់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៧០ម៉ឺនគ្រួសារ ឬស្មើនឹង២,៨លាននាក់។ នៅមានកម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដទៃទៀត ដែលប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលលើកមកបង្ហាញដែរនោះ ដូចជា កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ដល់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងកុមារក្រោមអាយុ២ឆ្នាំ។
សម្រាប់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី កម្មវិធីឧបត្ថម្ភសាច់ប្រាក់ទាំងនេះ គឺគេងាយមើលឃើញនឹងភ្នែក តែកម្មវិធីដែលជួយប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈការអនុគ្រោះពន្ធ គឺគេពិបាកមើលឃើញ។ ចំពោះកម្មវិធីដែលរដ្ឋបង្កើតឡើង ដើម្បីឧបត្ថម្ភជាសាច់ប្រាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬដើម្បីកសាងសមិទ្ធផលផ្សេងៗ គឺជាកម្មវិធី ដែលតែងតែមាននៅតាមបណ្តាប្រទេសនានាលើពិភពលោក។ វាមានន័យថា រដ្ឋប្រមូលប្រាក់ពីប្រជាពលរដ្ឋក្រោមរូបភាពបង់ពន្ធ ហើយបន្ទាប់មក រដ្ឋចំណាយថវិកាទាំងនោះទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ឬចូលទៅក្នុងសង្គមវិញ ៕