**នាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ ថ្លែងអំណរគុណចំពោះសម្ដេចធិបតី ដែលបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ ចូលរួមរំលែកទុក្ខ និងគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធអតីតប្រធានរដ្ឋឡាវ**កម្ពុជា-ឡាវ នឹងបន្តជំរុញពង្រឹងនិងពង្រីកទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ លេីគ្រប់វិស័យឱ្យកាន់តែរឹងមាំនិងរីកចម្រេីនបន្ថែមទៀត**បទវិភាគ៖តបតវិញចំពោះអាមេរិក ចិនដាក់ចេញវិធានការទប់ទល់មួយចំនួនយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់**ឯកឧត្តម ហួត សុីនាដ អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងសិក្ខាសាលា ការសិក្សានៅប្រទេសជប៉ុន ក្រោមប្រធានបទ «ផ្តើមចេញពីថ្នាក់រៀន ឆ្ពោះទៅរកសកលលោក»**អភិបាលខេត្តកំពង់ចាម ចុះសួរសុខទុក្ខសំណេះសំណាល និងនាំអំណោយសម្តេចធិបតី ប្រគល់ជូនកងទ័ពអង្គភាពកងពលតូចអន្តរាគមន៍លេខ៦ ដែលជាអង្គភាពសម្ព័ន្ធមេត្រីភាព ក្នុងឱកាសឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ**ឯកឧត្តម វ៉ា ថន ជួបសំណេះសំណាលថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីរាជការ រដ្ឋបាលខេត្តក្រចេះ ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ឆ្នាំម្សាញ់ ព.ស.២៥៦៩ នាពេលខាងមុខ**ចំនួនសត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គនៅកម្ពុជា កើនដល់ ១១០ក្បាល!**ពលករខ្មែរសប្បាយរីករាយដែលបានមកលេងស្រុកកំណើតអំឡុងពេលចូលឆ្នាំ តាមច្រកព្រំដែន ដោយពុំមានការបង់ប្រាក់សេវាចេញ-ចូល **ចំនួនអ្នកស្លាប់ដោយសារគ្រោះរញ្ជួយដីនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បានកើនឡើងដល់ ៣ ៣៥៤នាក់**នាយករដ្ឋមន្ត្រីបែលហ្ស៉ិក និយាយថាប្រទេសរបស់លោកទំនងជានឹងមិនចាប់ខ្លួនលោក Benjamin Netanyahu តបតាមដីកាចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC នោះទេ**អាវុធហត្ថខេត្តបញ្ជូនជនសង្ស័យ៥នាក់ ទៅសាលាដំបូងខេត្តឣនុវត្តតាមនីតិវិធី ពាក់ព័ន្ធករណីជួញដូរ រក្សាទុក និងប្រើប្រាស់ដោយខុសច្បាប់នូវសារធាតុញៀន និងរំលោភលើលំនៅឋាន**នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន កំពុងស្វែងរកលទ្ធភាពនៃការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទ ជាមួយលោក ដូណាល់ ត្រាំ ពាក់ព័ន្ធនិងការដាក់ពន្ធគយ**ជប៉ុនអាចបាត់បង់សក្តានុពលនៃការនាំចេញរថយន្តចំនួន១៧ ពាន់លានដុល្លារ បន្ទាប់ពីការសម្រេចចិត្តរបស់លោកប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ក្នុងការដំឡើងពន្ធ២៥ ភាគរយលើវិស័យរថយន្ត**កម្ពុជានឹងរៀបចំតាំងផលិតផលខ្មែរ និងមានសាងសង់រំលេចអំពី «ប្រាសាទកោះកេរ» ដែលបង្ហាញពីស្នាដៃស្ថាបត្យកម្ម និងសិល្បបុរាណខ្មែរដ៏ល្អឯក ក្នុងពិព័រណ៍ពិភពលោក២០២៥ នៅប្រទេសជប៉ុន **ចិនប្រកាសនឹងដាក់ពន្ធ៣៤ ភាគរយលើការនាំចូលទាំងអស់ពីសហរដ្ឋអាម៉េរិក**វៀតណាម សង្កត់ធ្ងន់លើឆន្ទៈដើម្បីកាត់បន្ថយពន្ធនាំចូលលើទំនិញរបស់អាម៉េរិកមកត្រឹមសូន្យភាគរយ**នាយករដ្ឋមន្រ្តីហ្គ្រោអង់ឡង់ដែលនឹងចូលកាន់តំណែងឆាប់ៗនេះ អះអាងថា កិច្ចពិភាក្សាអំពីការបញ្ចូលកោះពាក់កណ្តាលស្វយ័តដាណឺម៉ាកជាកម្មសិទ្ធិអាម៉េរិកគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ**តុលាការក្នុងប្រទេសថៃ ចេញដីកាចាប់ខ្លួនសាស្ត្រាចារ្យអាមេរិកម្នាក់ពីបទប្រមាថព្រះមហាក្សត្រថៃ**ប្រមុខក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរបស់កោះតៃវ៉ាន់ ធ្វើដំណើរទៅដល់សហរដ្ឋអាមេរិកហើយ ដើម្បីជួបពិភាក្សាជាមួយក្រុមមន្ត្រីនៃរដ្ឋបាលលោក ដូណាល់ ត្រាំ បន្ទាប់ពីចិនបិទបញ្ចប់ការធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅជុំវិញកោះតៃវ៉ាន់**សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដឹកនាំគណៈប្រតិភូ អញ្ជើញដល់កម្ពុជាវិញហើយ ក្រោយបញ្ចប់ការចូលរួមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធសពអតីតប្រធានរដ្ឋឡាវ

ទំនើបកម្មតាមបែបផែនចិន រួមចំណែកជាប្រាជ្ញានិងកម្លាំងចលករ ដល់ទំនើបកម្មសកល

ការធ្វើទំនើបកម្មតាមបែបផែនចិន ត្រូវបានបំបែកចេញពីគំនិតនៃទំនើបកម្មទូទៅមួយ ដែលកើតចេញពីទំនើបកម្មបែបបស្ចិមប្រទេស។ ការធ្វើទំនើបកម្ម មិនអាចឱ្យប្រទេសនីមួយៗយកគំរូតាមទាំងស្រុងនោះទេ ដោយឡែក ប្រទេសចិនបានស្វែងរកផ្លូវអភិវឌ្ឍន៍សមស្របនឹងលក្ខខណ្ឌរបស់ខ្លួន និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដែលបានផ្តល់នូវបទពិសោធអាចអនុវត្តតាមបាន សម្រាប់បណ្តាប្រទេសសកលខាងត្បូងក្នុងការសម្រេចបាននូវទំនើបកម្មរៀងៗខ្លួន។ ការធ្វើទំនើបកម្មបែបចិននេះ ត្រូវបានលើកឡើងដោយលោក ប្រធានាធិបតី ស៊ី ជិនភីង ក្នុងឆ្នាំ២០២១ថា គឺជាចលករដ៏អស្ចារ្យមួយសម្រាប់ជំរុញកំណើនក្នុងពេលអនាគត។
វិធានការរបស់ចិនក្នុងការធ្វើទំនើបកម្ម បានឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញអំពីឯកត្តភាពនៃគំរូអភិបាលកិច្ច និងបានផ្តល់នូវទស្សនវិស័យផ្សេងៗ សម្រាប់ធ្វើឱ្យសង្គមមួយមានភាពជោគជ័យ។ ទស្សនវិជ្ជា «ប្រជាជនមជ្ឈមណ្ឌល» គឺជាស្នូលនៃទំនើបកម្មបែបចិន ដែលផ្តល់អាទិភាពដល់សុខមាលភាពរបស់ប្រជាជន ដែលឆ្លើយតបនឹងគតិបណ្ឌិតបុរាណរបស់ចិន ដែលបានលើកឡើងថា «ប្រទេសគឺជាប្រជាជន ហើយប្រជាជនគឺជាប្រទេស»។ ទំនើបកម្មបែបចិននេះ មិនត្រឹមតែជាការធ្វើឱ្យមានភាពជោគជ័យលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ថែមទាំងធ្វើឱ្យពិភពលោកមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវអត្ថន័យដ៏ស៊ីជម្រៅនៃពាក្យថា ទំនើបកម្មបែបចិននេះទៀតផង ។ ជាក់ស្តែងយើងមើលឃើញថា ពិភពលោកបច្ចុប្បន្នកំពុងតែប្រឈមនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ រីឯប្រទេសចិនវិញកំពុងតែឈានដល់បទពិសោធន៍នៃមេរៀនដ៏មិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ដែលជាអគ្គមគុទេសក៏ដ៏ត្រឹមត្រូវសម្រាប់មនុស្សជាតិ ដើម្បីឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចម្រើននៃសមភាព និង ចីរភាព។

ចរឹតលក្ខណៈនៃទំនើបកម្មនេះ មាន៥យ៉ាង គឺ ១)ប្រជាជនច្រើន ២) វិបុលភាពរួមសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ៣) ការរីកចម្រើននៃសម្ភារៈ វប្បធម៌ និង ក្រមសីលធម៌ ៤) សុខុដុមរម្យនារវាងមនុស្សជាតិនិងធម្មជាតិ និង ៥)ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយសន្តិភាព។ ដើម្បីបំពេញនូវចរឹតលក្ខណៈទាំង៥ខាងលើ ប្រទេសចិនបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំង លើការគាំទ្រដល់ភាពជាអ្នកដឹកនាំក្នុងបក្សកុម្មុយនីស្តចិន ចង់ភ្ជាប់រវាងសង្គមនិយមទៅនឹងចរឹតលក្ខណៈចិន ដើម្បីប្រែក្លាយទ្រឹស្តី មនោ ភ្ជាប់ទៅនឹងសង្គមចិន ។ លើសពីនេះទៀត ប្រទេសចិនបានជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសចិនប្រកបដោយនិរន្តរភាព និង អភិវឌ្ឍដំណើរការប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យទាំងមូល ដែលជាទស្សនទាននយោបាយនៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងរដ្ឋាភិបាល ព្រមទាំងធ្វើឱ្យមានភាពសំបូរបែបនៃវប្បធម៌រស់នៅរបស់ប្រជាជន បន្តបើកចំហរសេដ្ឋកិច្ចនិងការកែទម្រង់ប្រទេស។ ក្រៅពីនេះ ប្រទេសចិនក៏បានកសាងនូវសហគមន៍មនុស្សជាតិមួយដែលមានជោគវាសនារួម និង ការបង្កើតទម្រង់ថ្មីសម្រាប់ការរីកចម្រើនរបស់មនុស្សជាតិ។

ទាំងនេះ ជាចលករសំខាន់មួយសម្រាប់បរិបទពិភពលោកថ្មីដែលមានភាពមិនប្រាកដច្បាស់ ទស្សនវិជ្ជារបស់ថ្នាក់ដឹកនាំចិន ក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មតាមបែបចិន អាចផ្តល់ជាមេរៀនក៏ដូចជាបទពិសោធន៍សម្រាប់ប្រទេសនានានៅលើសាកលោក ជាពិសេសប្រទេសអភិវឌ្ឍខាងត្បូង និងប្រទេសកម្ពុជា ដែលអាចចាត់ទុកជាគំរូសាកលមួយ ក្នុងការអភិវឌ្ឍប្រទេសរបស់ខ្លួនទៅតាមលក្ខខណ្ឌ និង ធនធានដែលខ្លួនមាន។ ការធ្វើទំនើបកម្មតាមបែបចិន បានផ្តល់សារប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាដៃគូគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ជាក់ស្តែងដូចជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានា ដែលបានកសាងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមមានវារីអគ្គិសនី ផ្លូវជាតិនានា អគារមន្ទីរពេទ្យ ស្ពានថ្នល់ ផ្លូវល្បឿនលឿន និង អគារសិក្សាផងដែរ ដែលធ្វើឱ្យភាគីចូលរួមទាំងអស់ទទួលបានលទ្ធផលឈ្នះ-ឈ្នះទាំងអស់គ្នា។ លើសពីនេះទៀត ការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្មនិងការវិនិយោគរបស់ចិននៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏ជាឧទហរណ៍មួយនៃការធ្វើទំនើបកម្មតាមបែបផែនចិន រួមជាមួយនឹងការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើការអភិវឌ្ឍបៃតង ដើម្បីការរស់នៅប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ ជាលទ្ធផល ទស្សនទានទំនើបកម្មនេះ បានធ្វើឱ្យប្រទេសចិន មានការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចឥតថមថយ ដើរទន្ទឹមគ្នានឹងការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាដៃគូ ដូចជាកម្ពុជាជាដើម បើទោះជាបរិបទសេដ្ឋកិច្ចសាកលលោក មិនមានភាពប្រាកដច្បាស់ក៏ដោយ។

ដោយ បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍន៍
ប្រធានវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិននៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា

អត្ថបទដែលជាប់ទាក់ទង